Η ορεινή Λευκάδα αποτελεί μια πανέμορφη περιοχή  που περικλείεται από ορεινούς όγκους και σχηματίζει ανάμεσα τους μικρές και μεγάλες πεδιάδες, όπως το Λιβάδι και το οροπέδιο του Αγ.  Δονάτου. Οι χείμαρροι που ξεκινούν από τις βουνοκορφές δημιουργούν φαράγγια που αποτελούν μνημεία της φύσης με την άγρια ομορφιά τους.

Υπέροχες εναλλαγές τοπίων συναντά κανείς εδώ, ιδιαίτερα την άνοιξη και το φθινόπωρο με δεκάδες αποχρώσεις  χρωμάτων, μικρούς και μεγάλους παραδοσιακούς οικισμούς και διάσπαρτα απομεινάρια του παρελθόντος που τείνουν να ενσωματωθούν στο φυσικό τοπίο.

Η χλωρίδα της περιοχής περιλαμβάνει σπάνια αγριολούλουδα, αρωματικά βότανα, και πολλά  είδη δέντρων και μπορεί να αποτελέσει πεδίο παρατήρησης για τους φυσιολάτρες.

Στο κεντρικό τμήμα του νησιού υπάρχουν μερικοί από τους παλαιότερους οικισμούς του.

Η Καρυά, είναι ο μεγαλύτερος οικισμός. Ακολουθεί  τους ρυθμούς της τουριστικής ανάπτυξης  χωρίς να προσβάλλει τις  παραδόσεις της, παρέχοντας  πολλές επιλογές διαμονής, φαγητού και διασκέδασης.

Οι εκκλησίες  και τα μουσεία της, αξίζουν την προσοχή σας. Εκεί διοργανώνονται πολλές πολιτιστικές εκδηλώσεις (Χωριάτικος γάμος, βραδιά Ριγανάδας, αποκριάτικα δρώμενα, χορευτικές εκδηλώσεις κ.α).

Η Καρυά φημίζεται για  τη διάσημη Καρσάνικη βελονιά με την οποία οι κεντήστρες δημιουργούν  πραγματικά έργα τέχνης.  Στο Λιβάδι  φύονται τα λαθύρια ένα ιδιαίτερο θρεπτικό όσπριο.

Λίγο ψηλότερα βρίσκεται ο εγκαταλελειμμένος οικισμός Ρεκατσινάτα που  αξίζει την επίσκεψή σας.

Τα χωριά των Σφακιωτών, το Σπανοχώρι, ο  Κάβαλος, τα Λαζαράτα, τα Ασπρογερακάτα, το Πινακοχώρι  είναι πανέμορφα, με έντονο παραδοσιακό χρώμα, αξιόλογα θρησκευτικά μνημεία, όμορφες πλατείες και αναπτυσσόμενο το τουριστικό στοιχείο. Από εδώ ο Αρ.  Βαλαωρίτης θέλει να κατάγεται ο ήρωας του Φωτεινός, στο ομώνυμο ποίημα που περιγράφει την αντίσταση των χωρικών ενάντια στον Ενετό κατακτητή το 1357. Οι διαδρομές στα δρομάκια των χωριών αποτελούν μια ευχάριστη εμπειρία, ενώ υπάρχουν σε αυτά πολλές επιλογές διαμονής, φαγητού και χαλάρωσης. Στον Κάβαλο λειτουργεί λαογραφικό μουσείο, ενώ από εκεί ξεκινά και το περίφημο φαράγγι της Μέλισσας.

Οι Πηγαδισάνοι, τόπος καταγωγής της σοπράνο Αγνής Μπάλτσα, είναι ένα πανέμορφο χωριό που κοιτά από ψηλά το Λιβάδι. Διαθέτει όμορφες εκκλησίες, ένα παλιό ενετικό γεφύρι και καταπληκτική θέα ανατολής.

Ο  Αλέξανδρος και τα Κολυβάτα, δυο παλιοί παραδοσιακοί οικισμοί με  αξιόλογα θρησκευτικά μνημεία, έναν δραστήριο σύλλογο που διοργανώνει  ιδιαίτερες  πολιτιστικές εκδηλώσεις κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες, και σπάνια χλωρίδα,  βρίσκονται χτισμένα στις δυτικές παρυφές του θεϊκού βουνού των Σκάρων.

Τα Πλατύστομα και η Βαυκερή παραδοσιακά, καταπράσινα χωριά με αξιόλογα θρησκευτικά μνημεία. Στα Πλατύστομα επισκεφτείτε το  καφενείο-μουσείο του και στην Βαυκερή απολαύστε το φαγητό σας στην πλατεία του χωριού.

Τέλος η Εγκλουβή, το πιο ορεινό χωριό της περιοχής,  φημίζεται για τις φακές  που φύονται στο οροπέδιο του Αγ.  Δονάτου. Στην πλατεία του μπορείτε να απολαύσετε καφέ ή φαγητό. Στο οροπέδιο του Αγίου Δονάτου,  πραγματοποιείται κάθε Αύγουστο η Γιορτή τη Φακής. Γύρω από το εκκλησάκι βρίσκονται οι Βόλτοι, παλιές πέτρινες καλύβες για αγροτική χρήση, μοναδικές στο είδος τους.  Από το εκκλησάκι του Αγ.  Ηλία λίγο ψηλότερα θα απολαύσετε εκπληκτική θέα στα ανατολικά του νησιού.

Κατεβάστε τον οδηγό περιπατητικών διαδρομών στην Λευκάδα από [εδώ]

Το μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου στο Λιβάδι της Καρυάς: Ιδρύθηκε το 1605, αν και υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν ότι ίσως είναι πολύ παλαιότερο. Στο κέντρο του ναού υπάρχει ο τάφος του Ακαρνάνα αρματολού Σίμωνα Μπούα Γρίβα, που υπήρξε δωρητής του. Ήταν ένα από τα πλουσιότερα μοναστήρια του νησιού. Σήμερα αναστηλώνεται και επανδρώνεται για να ξαναλειτουργήσει.

Το παλιό μοναστήρι της Κόκκινης Εκκλησιάς στα Πλατύστομα: Ιδρύθηκε το 1478. Πήρε την ονομασία του από τον κόκκινο πηλό από τον οποίο χτίστηκε. Ήταν πολύ πλούιο με μεγάλη κτηματική περιουσία και μετόχια. η λειτουργία του σταμάτησε τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα.

Το παλιό μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου στους Σκάρους στον οικισμό Κολυβάτα: Ιδρύθηκε το 1611 και στην κατοχή του υπήρξε κάποτε ολόκληρο το δάσος των Σκάρων. Πολλές από τις τοιχογραφίες του διατηρούνται ακόμα. Υπήρξε ένα πολύ πλούσιο μοναστήρι.

Το παλιό μοναστήρι του Ασώματου Μιχαήλ στην Βαυκερή: Μοναστήρι του 16ου αιώνα ένα από τα πλούσια της εποχής του. Ήταν κατάγραφο και κάποιες από τις τοιχογραφίες του διατηρούνται ακόμα.  Βρίσκεται νότια του χωριού σε δασώδη έκταση.

Το εκκλησάκι του Αγίου Δονάτου στο ομώνυμο οροπέδιο: Χτίστηκε το 1921 και αποτέλεσε τη συνέχεια παλαιότερου, ερειπωμένου σήμερα ναού του Σωτήρος , από τον οποίο ξεκίνησε το κέρασμα της φακής στους πιστούς. Γύρω από το εκκλησάκι πραγματοποιείται σήμερα η Γιορτή της Φακής.

Το εξωκλήσι του Αγίου Ηλία σε ύψωμα πάνω από την Εγλουβή: Εκκλησάκι του 17ου αιώνα σε προνομιακό από θέμα θέας ύψωμα, στην κορυφή του ομώνυμου ο, πάνω από την Εγκλουβή. Από κει φαίνεται όλη η βορειοανατολική πλευρά του νησιού και οι απέναντι ακτές.

Το εξωκλήσι του Προφήτη Ηλία και το ναΐδριο του Αγίου Στεφάνου, μέσα σε σπηλιά στο Σπανοχώρι. Χτίστηκε τα χρόνια της Τουρκοκρατίας στο νησί και λειτούργησε και σαν μοναστήρι με μεγάλη κτηματική περιουσία. Ο Άγιος Στέφανος λένε ότι ήταν ένας από τους Αγίους Πατέρες που ασκήτευσε στην σπηλιά. Το σπηλαιώδη ναό ντύνουν πολλοί θρύλοι και παραμύθια.

Τους παλιούς ενοριακούς ναούς όλων των χωριών με τα πανέμορφα καμπαναριά τους.

Τους ναούς του Αγίου Ανδρέα και του Αγίου Αντωνίου στον ερειπωμένο οικισμό Ρεκατσινάτα: Ναοί του 19ου αιώνα. Ο Άγιος Ανδρέας βρίσκεται λίγο έξω από τον οικισμό και ο Άγιος Αντώνιος ανάμεσα στα ερείπια των κατοικιών.

Λαογραφική έκθεση Απόλλωνα: Φιλοξενείται στα γραφεία του ομίλου, στο ισόγειο του πρώην Δημοτικού Σχολείου Καρυάς. Η έκθεση αποτυπώνει το εσωτερικό οικίας περασμένων δεκαετιών, με έπιπλα εποχής, υφαντά, εργόχειρα, χειροποίητα ενδύματα, εργαλεία, καρσάνικα κεντήματα, οικιακά σκεύη κ.α. Η έκθεση λειτουργεί καθημερινά, κατόπιν τηλεφωνικής συνεννόησης στα τηλέφωνα: +30.2645041388 – +30.6972849195.

Το Λαογραφικό Μουσείο του Μουσικοφιλολογικού Ομίλου Απόλλων στην Καρυά: Ιδρύθηκε το 2012 και στεγάζεται στο Δημοτικό Σχολείο της Καρυάς και περιλαμβάνει στις συλλογές του μεγάλη συλλογή στολών από όλη την Ελλάδα  και άλλο υλικό λαογραφίας και παράδοσης,

Το Μουσείο Φωνογράφου, Γραμμοφώνου και Ραδιοφώνου στην Καρυά: Ιδρύθηκε το 2015 από τον συλλέκτη Χρήστο Βλάχο και περιλαμβάνει ένα μεγάλο αριθμό γραμμοφώνων, ραδιοφώνων, Juke Box, ραδιόφωνα καθώς και σπάνιους δίσκους 33 και 45 στροφών κλπ.

Το Κοντομίχειο Λαογραφικό Μουσείο Σφακιωτών τον Κάβαλο: Ιδρύθηκε το 2004 και λειτουργεί στο χώρο του Δημοτικού Σχολείου στον Κάβαλο. Τα εκθέματα του προέρχονται από δωρεές και είναι αφιερωμένο στο μεγάλο λαογράφο της Λευκάδας Πανταζή Κοντομίχη.

Το λαογραφικό μουσείο – καφενείο στα Πλατύστομα: Το καφενείο του χωριού το οποίο στεγάζεται σε ένα παλιό ελαιοτριβείο, έχει μετατραπεί από τους ιδιοκτήτες του σε ένα μικρό λαογραφικό μουσείο. Μπορείτε να πιείτε τον καφέ σας ανάμεσα σε αντικείμενα της καθημερινότητας μιας άλλης εποχής.

Τα απομεινάρια της παλιάς Νατοϊκής βάσης στο οροπέδιο του Αγίου Δονάτου: Κτίστηκε το 1962 για την διευκόλυνση των τηλεπικοινωνιών ανάμεσα στις Νατοϊκές βάσεις της Ελλάδας και της Ιταλίας. Ήταν υπερσύγχρονη για την εποχή της. Εγκαταλείφτηκε στις αρχές της δεκαετίας του 90.

Τους  Βόλτους, στο οροπέδιο του Αγίου Δονάτου: Πρόκειται για έναν οικισμό από σπάνιο είδους θολωτές καλύβες που χρησιμοποιούσαν οι κάτοικοι της Εγκλουβής κατά τη διάρκεια των αγροτικών εργασιών τους. Υπάρχουν πάνω από 150 βόλτοι στο οροπέδιο και η κτίση του πάει πίσω στον 19ο αιώνα.

Το φαράγγι της Μέλισσας: Πρόκειται για μια ονειρική διαδρομή κατά μήκος του χειμάρρου σε διαμορφωμένο μονοπάτι, ανάμεσα στα ερείπια μικρών οικισμών και νερόμυλων.

Την πλατεία με τα τουρκική κατασκευής πηγάδια στο Φρυά στα Ασπρογερακάτα: Σε μια όμορφη πλατεία με πλατάνια μπορείτε να δείτε τα παλιά πηγάδια που εξυπηρετούσαν τις ανάγκες των γύρω χωριών.

Χωριάτικος Γάμος (τριήμερο δρώμενο στην Καρυά, κάθε Αύγουστο).  Αναπαράσταση του χωριάτικου γάμου με όλο το εθιμικό του. Πραγματοποιείται στα πλαίσια των Γιορτών Λόγο και Τέχνης της Λευκάδας.

Γιορτή Φακής στο οροπέδιο του Αγίου Δονάτου στις 6 Αυγούστου: Ο πολιτιστικός σύλλογος της Εγκλουβής τιμά το προϊόν του οροπεδίου και κερνά τους επισκέπτες φακές ακολουθώντας την παλιά παράδοση που ξεκίνησαν πριν πολλά χρόνια οι νοικοκυρές της Εγκλουβής να κερνούν τους πιστούς το νόστιμο όσπριο την ημέρα της γιορτής του Σωτήρος.

Γιορτή Ριγανάδας στην Καρυά τον Αύγουστο: Το απλό αλλά πεντανόστιμο παραδοσιακό κολατσιό της Λευκάδας,, γίνεται ανάρπαστο. Ψωμί, λάδι, ντομάτα και ρίγανη της λευκαδίτικης γης προσφέρονται στους επισκέπτες και αποδεικνύουν ότι το απλό και αγνό ξεπερνά κάθε γκουρμέ συνταγή.

Γιορτή κρασιού στους Πηγαδισάνους: Το κρασί υπήρξε ένα από τα βασικά γεωργικά προϊόντα του νησιού και η νέα παραγωγή τιμάται κάθε χρόνο στο όμορφο χωριό των Πηγαδησάνων.

Παραδοσιακά πανηγύρια στα Πλατύστομα και την Βαυκερή με αφορμή της εορτή των πολιούχων άγιων των χωριών. Επίσης καθ΄όλη την διάρκεια του χρόνου οι τοπικοί σύλλογοι διοργανώνουν πλήθος πολιτιστικών και άλλων εκδηλώσεων.

Περιπατητικές διαδρομές στα μονοπάτια της Καρυάς και των γύρω περιοχών: Το ανάγλυφο της ορεινής Λευκάδας δημιουργεί  φυσικά μονοπάτια που εξυπηρετούσαν παλιά τις μετακινήσεις των χωρικών. Σήμερα, τα μονοπάτια ανακαλύπτονται εκ νέου, καθαρίζονται, σηματοδοτούνται και δίνουν την δυνατότητα στους επισκέπτες να ανακαλύψουν μια διαφορετική εικόνα του νησιού. Ενδεικτικά αναφέρουμε το μονοπάτι που οδηγεί από την Καρυά στα Ρεκατσινάτα  και από κει στο οροπέδιο του Αγ.  Δονάτου, το μονοπάτι των Σκάρων, το μονοπάτι κατά μήκος του φαραγγιού της Μέλισσσας κ.α.

Ορεινή ποδηλασία: Ένα υπέροχο άθλημα που βρίσκει πεδίο δράσης στα μονοπάτια  της κεντρικής Λευκάδας είναι η ορεινή ποδηλασία. Οι εναλλαγές των τοπίων και οι υψομετρικές διαφορές προσφέρουν στους αθλητές υπέροχες εμπειρίες. Στην περιοχή  έχει διοργανωθεί με μεγάλη επιτυχία αγώνας ορεινής ποδηλασίας που διεξήχθη σε δασικούς  και αγροτικούς δρόμους, παλιά μονοπάτια και τα σοκάκια των χωριών.

Αγώνα ορεινού τρεξίματος: Πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά τον Οκτώβρη του 2014, από τον Σύλλογο Επαγγελματιών Νικιάνας και τον Φίλανδρο.  Οι αθλητές καλύπτουν  διαδρομές διαφόρων χιλιομετρικών αποστάσεων στο βουνό των Σκάρων, μέχρι τα χωριά Κολυβάτα και Αλέξανδρο, την Κόκκινη Εκκλησιά κλπ. σε ειδική διαμορφωμένη διαδρομή-μονοπάτι.

Πρόκειται για  πολύ σημαντική διοργάνωση, όχι, μόνο σαν αθλητικό γεγονός αλλά και για την  ευρύτερη ανάδειξη και προστασία του σπάνιου δρυοδάσους των Σκάρων.